Bedsiders: slechts op bezoek

Vanmorgen zijn Anjo en Jeroen tevergeefs naar Navotika gereden om nog een terminale patiënt te bezoeken zoals gisteren was afgesproken. Ter plekke aangekomen (met twee care takers in de auto) bleek al snel dat het wederom om een revalidatie-noodzaak ging en daarom zijn ze onverrichterzake teruggekeerd.

Meteen weer op pad gegaan. Deze keer naar het St Francis Hospital in Katete, zo'n 90 km ten westen van Chipata.
Father Japhet had onze komst aangekondigd .......dachten we. Maar we zijn uiteindelijk zelf op zoek gegaan naar Dokter Robert Bleichrodt, een Nederlandse chirurg, ook weer via VSO aan het werk. Nadat we al over het gehele ziekenhuisterrein hadden gezworven, bracht een security man ons uiteindelijk naar het woonhuis van Robert en zijn vrouw Wieke Biesheuvel (columniste Libelle). Daar werden we heel hartelijk ontvangen met koffie en 'Hollandse' lunch: broodje gezond met sla uit de eigen moestuin.

Robert leidde ons vervolgens door het gehele ziekenhuis en gaf, ook op camera, veel uitleg. Zo leerden we dat de eenzijdige voeding van hoofdzakelijk nshima en groenten vooral bij kinderen en aids patiënten voor ernstige ondervoeding zorgen. Kunst is dan om ze weer te laten aansterken en dat gebeurt onder meer met door Wieke bereid vlees, maar ook met veel candybars (Mars, Snickers etc.).

De nieuwe children ward was prachtig en compacter en lichter van opzet dan de diepe zalen waar de volwassenen liggen. Niet alle kinderbedjes waren bezet omdat het nu een 'goede' tijd is, zonder muggen en met voldoende voedsel. Straks in de regentijd geeft deze afdeling helaas een ander beeld: veel ernstige malaria-patiëntjes en ook weer de ondervoedingsgevallen.
Bij de kinderafdeling stonden een aantal prachtige schommels, een duidelijk misplaatste westerse donatie: er wordt niet geschommeld. Maar als droogrek zijn ze heel handig natuurlijk.................

Het bezoek aan de afdelingen behoeft geen betoog: veel schrijnende gevallen, met name aids, open botbreuken (kinderen vallen geregeld uit de bomen bij het plukken van vruchten) en amputaties (90% van de infectiegevallen komt te laat bij het ziekenhuis).
In de aparte brandwonden unit troffen we hoofdzakelijk kinderen die met de open vuurtjes bij de hutten makkelijk slachtoffer worden. Allemaal stuk voor stuk aangrijpende beelden en verhalen.
Ook treft Robert regelmatig slachtoffers van de zogenaamde natuurgenezers die zieken te lijf gaan met scheermesjes en daarmee complete rijen (uiteraard geïnfecteerde) wonden aanbrengen. Mishandeling, noemt Robert het heel terecht. Ook deze praktijken leiden veelal tot amputatie.

Naast de professionele zorg van verpleegsters en artsen speelt ook de familie van de patiënten een belangrijke rol. Veel familieleden lopen grote afstanden om bij hun zieke relatie te zijn en brengen dan meestal de nacht op de grond naast het bed door om de volgende ochtend weer te vertrekken. Zoals die oude grootmoeder die 70 (!!!) kilometer had gelopen om bij haar kind te zijn.
'Bedsiders' worden ze genoemd; eigenlijk een eretitel.

Hoe benauwend ook, zoveel ernstig zieke patiënten bij elkaar; de betrokken en sympathieke manier waarop Robert de patiënten (groot en klein) benadert, geeft je weer een heel positief gevoel. En dat gold duidelijk ook voor de patiënten!

Er is ook groei: de oude grote TBC-afdeling wordt, onder leiding van een zeer betrokken Amerikaanse hippie en ex-damslaper, verbouwd tot onder meer de door Robert gewenste emergency-afdeling (Spoedeisende hulp).

Ook Robert kon met vele voorbeelden aangeven hoe noodzakelijk het is om een hospice te realiseren, al was het maar om te voorkomen dat de natuurgenezers zich uitleven op terminale patiënten die, omdat ze zijn uitbehandeld, naar huis gaan.

Met dank aan Robert en Wieke voor hun tijd en gastvrijheid vertrokken we aan het eind van de middag richting Chipata. Voor donker thuis dus en dat is hier zeer verstandig!